UN pokreće globalni dijalog o pravilima za vještačku inteligenciju
Cilj je uspostaviti sigurne i transparentne AI sisteme, ali SAD, EU i Kina ostaju podijeljeni.
Ujedinjene nacije pokrenule su inicijativu za globalno upravljanje vještačkom inteligencijom, dok najveći svjetski igrači SAD, EU i Kina imaju potpuno različite pristupe regulaciji, što otvara pitanje da li je moguće postići jedinstvena pravila.
Globalna pravila za AI ambicija bez zajedničkog jezika
U četvrtak je UN najavio Globalni dijalog o upravljanju AI, s ciljem izgradnje „sigurnih, pouzdanih i transparentnih AI sistema“ zasnovanih na ljudskim pravima, međunarodnom pravu i nadzoru. Inicijativa je dio Globalnog digitalnog pakta, a planirano je da se kroz nju omogući interoperabilnost pravnih okvira, podrži „otvorena inovacija“ i da svaka država dobije „mjesto za stolom“.
Naučni panel i rani alarm na rizike
Uz dijalog, osnovan je i Međunarodni nezavisni naučni panel o AI, sa 40 stručnjaka koji će služiti kao „sistem ranog upozorenja“ za rizike vještačke inteligencije.
„Pitanje je hoćemo li upravljati ovom transformacijom zajedno ili ćemo dozvoliti da ona upravlja nama“, poručio je Antonio Gutereš, generalni sekretar UN.
Tri različita svijeta: SAD, EU i Kina
Najveći problem ostaje činjenica da tri ključna aktera imaju potpuno različite pristupe:
- SAD se oslanja na slobodno tržište i minimalnu regulaciju, prepustivši zakonodavstvo državama.
- EU je usvojila Zakon o AI, s fokusom na zaštitu građana, regulaciju rizika i zabranu određenih praksi.
- Kina ulaže u AI prvenstveno kroz nadzor i ideološku kontrolu.
„AI će se koristiti u skladu s kontekstom svake zemlje kao alat i kao politička poluga“, rekla je Brenda Leong, direktorica AI odjela u pravnoj firmi ZwillGen.
Gdje UN ipak može imati uticaj
Iako UN nema moć donošenja zakona, može oblikovati zajedničke standarde, definicije i pravila interoperabilnosti.
„To su stvari koje svima mogu olakšati život“, kaže Leong. Takođe, UN može zastupati interese država koje nisu među tehnološkim liderima i spriječiti daljnje produbljivanje jaza.
Šta slijedi: evropski model kao globalni standard?
Uprkos razlikama, eksperti smatraju da bi stroga pravila EU mogla postati globalni standard jer kompanijama i developerima odgovara pridržavati se jedinstvenih, iako najstrožih, pravila. „Lakše je uskladiti se s jednim standardom nego s mnogima, a evropski su najčvršći“, zaključuje Leong.
