U naredne tri godine mogli bi kvantni računari spojiti relativnost i kvantnu mehaniku?
Kvantni čipovi i greška-korekcija ubrzavaju napredak ali tvrdnje o potpunom rješenju u naredne tri godine zahtijevaju oprez.
U naredne tri godine naučnici očekuju ubrzanje u kvantnim simulacijama i eksperimentima koji će testirati granice kvantne teorije i relativnosti; međutim, eksperti upozoravaju da je prelazak od demonstracija na teoriju „svega" i dalje otvoreno i neizvjesno pitanje.
Najvažnije šta se dogodilo
Google je u decembru 2024. predstavio čip "Willow" s napretkom u korekciji grešaka i arhitekturi, što je označilo važan korak ka skalabilnim kvantnim mašinama. Ovaj i slični rezultati ubrzali su diskusiju o tome kada i da li uošte kvantni računari mogu pomoći u objedinjavanju kvantne mehanike i opšte relativnosti.
Šta je realno očekivati u naredne tri godine
- 2025: Primjena hibridnih kvantno-klasičnih metoda za simulaciju molekula i materijalnih svojstava koja su teška za klasične superkompjutere.
- 2026: Napredak u laboratorijskim eksperimentima koji povezuju kvantne sisteme i gravitacione efekte (npr. eksperimenti sa optičkim satovima, kvantnim mrežama i preciznim mjerenjima vremena).
- 2027: Dalji razvoj simulacija ekstremnih uslova(visoka gustoća i jaka polja) ali potpuna simulacija kosmoloških događaja poput samog Velikog praska ostaje izuzetno zahtjevna.
Kratkoročni rizici i limite
Kvantni uređaji i dalje su ograničeni bučnim okruženjem, koherencijom i skalabilnošću; prijelaz od specifičnih kvantnih prednosti ka univerzalnoj sposobnosti simulacije relativističkih fenomena podrazumijeva rješavanje fundamentalnih inženjerskih i teorijskih prepreka.
Detalji zašto je Willow važan, ali ne i „kraj igre"
Google je objavio čip koji demonstrira nove tehnike greška‑korekcije i eksperimentalne performanse koje otvaraju vrata većim logičkim kubitima. Takvi napreci su ključni za precizne kvantne simulacije u hemiji, materijalima i optimizaciji; ali zahtjev za milijonima stabilnih logičkih kubita (za zadatke poput lomljenja moderne kriptografije ili potpunih kosmoloških simulacija) i dalje je daleko.
Citati
„Ovo je značajan tehnički napredak, ali treba ga čitati u kontekstu dugoročne skale i mnogih preostalih izazova“, rekao je dr. Marko Petrović, fizičar i istraživač kvantnih sistema.
Fact-box
- Google "Willow": demonstracija napredne greška‑korekcije i 105 fizičkih kubita.
- Kriptografska prijetnja: za lomljenje RSA‑sličnih šifri potrebni su prema procjenama milijoni stabilnih logičkih kubita.
Pozadina zašto dvije teorije ne idu zajedno
Kvantna mehanika i opšta relativnost opisuju realnost na različitim skalama i u različitim matematičkim formalizmima diskretno naspram kontinuiranog. Mnogi pristupi (strune, kvantna gravitacija u petlji, holografske teorije) pokušavaju harmonizovati principe, ali nijedan nije univerzalno potvrđen.
Šta slijedi
Očekuje se intenzivna kombinacija teorije i eksperimenta: hibridni algoritmi u hemiji i materijalima, precizni eksperimenti koji testiraju gravitaciju u kvantnim sistemima, te rast infrastrukture (više stabilnih kubita, bolja greška‑korekcija). Ako napredak nastavi, možemo dobiti nove uvide u fundament univerzuma, ali tvrdnje o kontroli gravitacije ili putovanjima kroz vrijeme ostaju spekulativne.
Zaključak
Kvantni računari su ubrzali istraživanja i donijeli konkretne tehničke prekretnice; međutim, tvrdnja da će u naredne tri godine riješiti „stogodišnji paradoks“ između kvantne mehanike i relativnosti velikim dijelom je optimistična i zahtijeva dalje dokaze.
